Wat is een radioamateur?

Amateur is Frans voor liefhebber, iemand die een bepaalde vaardigheid op niet-professionele basis uitoefent. Dat geldt ook voor de radioamateur.

Wat doen radioamateurs?

Radioamateurs zijn vooral bezig met experimenteren en het doen van radio onderzoek. Denk aan:

  • Zenders, ontvangers en randapparatuur bouwen.
  • Antennes en antennemasten bouwen.
  • Digitale communicatietechnieken ontwikkelen.
  • Softwarematige radio’s ontwikkelen.
  • Propagatie (voortplanting en gedrag van radiogolven) onderzoeken.
  • Noodcommunicatie opzetten.

Maar je hoeft niet altijd alleen maar aan onderzoek en zelfbouw te denken, je kan ook met een gekochte zendontvanger en antenne bijpraten met vrienden over de gehele wereld, ook wanneer het internet het niet zou doen.

Hoe maken radioamateurs met elkaar contact?

Gewoon via radiogolven. Die golven worden gemoduleerd waardoor er informatie met een radiogolf meegestuurd wordt. Zo kan een radiosignaal audio bevatten, zoals je met een gewone radio kunt ontvangen. Bekende modulatievormen zijn FM, AM en SSB. Het signaal kan ook digitale informatie dragen wat je met een computer, tablet of je smartphone moet decoderen. Bijvoorbeeld PSK, WSPR. Zelfs ouderwetse Telex signalen worden door radioamateurs verstuurd, dat noemen ze RTTY. Het radiosignaal kun je ook snel aan- en uitzetten. Dan krijg je een morse signaal, de bekende korte en lange piepjes.

Maar er kunnen ook beelden meegestuurd worden die je met een TV zou kunnen ontvangen. Dat noemt men ATV (Amateur Televisie) en SSTV (Slow Scan TV). Maar zendamateurs experimenteren ook met DVB-T en DVB-S, zogenaamde digitale televisie, vergelijkbaar met Digitenne van KPN en het satellietsignaal van CanalDigitaal.

Verschillende manieren om een signaal te versturen

Er zijn verschillende manieren om een signaal te versturen. Op de frequenties zoals VHF en UHF, waar bijvoorbeeld ook 3FM  en Nederland 1 uitzenden, kan een radiosignaal tientallen tot (in bijzondere gevallen) wel duizenden kilometers ver reiken. Op frequenties zoals HF, beter bekend als de korte golf, kunnen signalen over de hele wereld reiken. Maar er zijn ook radioamateurs die via speciale satellieten contact met elkaar leggen, of de maan gebruiken om radiosignalen tegen te reflecteren. Zelfs radiosignalen via de metalen romp van een vliegtuig laten weerkaatsen naar een ander station honderden kilometers verderop, is mogelijk. Of gebruik maken van de oplichtende sporen van meteorieten om een radiosignaal tegen te laten weerkaatsen.

Andere radioamateurs maken gebruik van repeaters. Vaste stations op vaak hoge locaties die een radiosignaal doorzenden. Door gebruik te maken van een repeater kan iemand met een portofoon (walkie talkie), met een ander station tientallen, zelfs honderden kilometers verderop praten.

Een film over radioamateurs door de VERON:

Wat kan de radioamateur voor anderen doen?

Radioamateurs zijn fanatiek met de hobby bezig. Zo helpen ze niet alleen elkaar, maar helpen ze ook bij het opzetten van netwerken voor noodcommunicatie bij rampen. Assisteren ze bij het bouwen van lokale radiostations, zoals Radio VAHON in Zuid Holland. En zijn ze ook niet te beroerd om een buurman of buurvrouw te helpen met het aansluiten van een TV, installeren van de satellietschotel,  draadloos internet installeren of het helpen oplossen van storing op radio, TV of internet. Kortom, een radioamateur kan je helpen bij het oplossen van allerlei technische problemen.

Hoe word je radioamateur?

Als luisteramateur heb je geen vergunning, licentie of registratie nodig, alhoewel je als luisteramateur ook een registratie kan krijgen bij de VERON. Wil je gaan uitzenden op één van de amateurfrequenties, dan heb je een registratie nodig. Er is een N-registratie (novice ofwel beginners) en een F-registratie (full ofwel volledig). Om een registratie te krijgen moet je eerst een examen afleggen.

Her en der in het land worden cursussen gegeven en ook online zijn prima hulpmiddelen voorhanden. Uiteraard helpen de leden van onze afdeling je ook graag met alle vragen die je hierover hebt tijdens onze wekelijkse clubavond in Hardinxveld Giessendam. Daarnaast heeft de VERON twee cursusboeken en bundels oefenexamens, die je in de VERON winkel kunt bestellen. Op de website van de Stichting Radio Examens vind je gedetailleerde informatie over de examens en een overzicht van examen data.

Bekende radioamateurs uit het heden en verleden

De hobby wordt beoefend door mensen van allerlei afkomst en opleiding. Of je nu putjesschepper of chirurg bent, iedereen kan zendamateur worden en dat is juist ook een leuk en mooi aspect van onze hobby.
En zendamateurs zijn niet alleen maar je buurman of collega maar ook vele beroemdheden zijn zendamateur. Een paar voorbeelden: de astronauten André Kuipers en Yuri Gagarin, de acteurs Tim Allen, Marlon Brando en Priscilla Presley, diskjockey Adam Curry, koning Juan Carlos van Spanje, wijlen koning Hoessein van Jordanië en zijn vrouw Noor, muziekanten Joe Walsh (The Eagles), Feargal Sharkey (The Undersones) en Bob Heil (jawel, van de microfoons).

Wetten en regels voor radioamateurs

Radioamateurs moeten zich houden aan wet- en regelgeving, ook een onderdeel van het radioexamen. Deze wet- en regelgeving is terug te vinden op de website van Agentschap Telecom, een onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken.